DERSIN ADI

Metinlerle Aristoteles      /       Felsefe Tezsiz Yüksek Lisans Programı Dersi            Ana Sayfa

KODU

FEL 7017 / Seçmeli  / Ulusal Kredi:  3         AKTS: 6

BÖLÜM

Felsefe

ÖGRETIM ÜYESI

Prof. Dr. Metin BAL

YAZISMA ADRESI

Felsefe Bölümü, Dokuz Eylül Üniversitesi,

Edebiyat Fakültesi, Öğretim Üyeleri Binası,  Tınaztepe Yerleşkesi,

PK: 35260, İzmir Türkiye, Tel: ++ 90 (232) 412 79 03  - , Fax: ++ 90 (232) 453 90 93

E-Posta: balmetin@gmail.com , Web: www.metinbal.net

DERSIN AMACI

Aristoteles’in düşünce sisteminin temel kavramları onun metinlerine ve onun üzerine yazılmış metinlere dayanılarak incelenecektir. Böylece Aristoteles’in düşünce tarihindeki önemi anlaşılacaktır.

ÖGRENIM HEDEFLERI          

KAZANILAN BILGI

Öğrenci felsefenin nasıl sistematik bir inceleme konusu haline geldiğini bilir. Aristoteles’in düşünce tarihine kazandırdığı temel kavramları bilir. Felsefi düşünmenin başlangıcını ve temellerini tartışarak anlar ve başkalarına aktarabilir. Felsefenin disiplinlerini ve bu disiplinlere özgü temel kavramların nasıl ayırt edildiğini kavrar.Aristoteles’in felsefe tarihindeki yeri ve önemini fark eder.

 ÖGRETIM METODU: Teorik anlatıma dayalı ders

ÖGRETME MATERYALI

► 2020-2021 Güz döneminde üzerinde durulacak felsefe yapıtı:

1-) Aristoteles (2009) Nikomakhos'a Etik, çev. Saffet Babür, Ankara: BilgeSu Yayıncılık.

2-) Heidegger, Martin (2018) Varlık ve Zaman, çev. Kaan Ökten, İstanbul: Alfa. /    Heidegger, Martin (2004) Varlık ve Zaman /Sein und Zeit, çev. Aziz Yardımlı, İstanbul: İdea Yayınevi. / Heidegger, Martin (1962) Being and Time, tr. by John Macquarrie & Edward Robinson, New York and Evanston: Harper & Row Publishers. /

ÖLÇME VE DEG.

Ders yazılı olarak yapılacak bir ara sınav ve bir final sınavı ile değerlendirilecektir.

DERS PLANI VE IÇERIGI

HAFTA

KONU                                                                                                                           

1. Hafta

1. "Ontoloji", Alwin Diemer. Bkz. Özlem, Doğan (2001) (Derleme ve Çeviri) Günümüzde Felsefe Disiplinleri, İstanbul: İnkılâp Kitabevi. ss.97-134.

2. "Metafizik", Fritz Heinemann. Bkz. Özlem, Doğan (2001) (Derleme ve Çeviri) Günümüzde Felsefe Disiplinleri, İstanbul: İnkılâp Kitabevi. ss.137-162.

3. Aiskhylos, Zincire Vurulmuş Prometheus, çev. Azara Erhat ve Sabahattin Eyuboğlu.

2. ve 3. Hafta

Antik Yunan Evren Anlayışı:

4. Grek Mitolojisinde Evren Tasarısı, Metin Bal.

Hesiodos (2010) Tanrıların Doğuşu (Kozmogonia) ss.7-43 ve İşler ve Günler, ss. 47-77. çev. Furkan Akderin, İstanbul: Sosyal Yayınlar.

5. Grek Felsefesinde Varlık, Metin Bal.

"Homeros Filozof Olarak", "Dünyanın Doğuşu ve Biçimi Üzerine Eski Öğretiler", "Eski Özlü Sözler Ahlakı", Kranz, Walter (1984) Antik Felsefe. çev. Suad Y. Baydur, İstanbul: Sosyal Yayınları.

6.Köleliğin Gelişimi ve Ayinden Destana Geçiş

7.Aristoteles (2012) Atinalıların Devleti, İstanbul: Arya Yayıncılık.

7.1. Thales'ten Sokrates'e

"Anaximander", ss.303-307. Hegel, Georg Wilhelm Friedrich, Vorlesungen über die Geschichte der Philosophie, Erster Band, 1971, Verlag Philipp Reclam jun.Leipzig.

"Helenlerde Bilgelik Sevgisi", Emin Türk Eliçin, ss. yirmisekiz-otuzaltı. Eylem, Aylık Düşün ve Eylem Dergisi, Sayı: 1, Cilt: 1. Mart 1964.

"Milet'li Filozoflar": Thales, Kranz, Walter (1984) Antik Felsefe. çev. Suad Y. Baydur, İstanbul: Sosyal Yayınları.

"Anaximandros", Kranz, Walter (1984) Antik Felsefe.

"Anaximenes", "Pythagoras ve Eski Pythagorascılar", "Ksenophanes". ss.1-56. Kranz, Walter (1984) Antik Felsefe.

Marx, Karl (2009) Demokritos İle Epikuros'un Doğa Felsefeleri, çev. Hüseyin Demirhan, Ankara: Sol Yayınları.

7.2. Thomson, George: İlk Filozoflar, Eski Yunan Toplumu Üstüne İncelemeler, çev. Mehmet H. Doğan, İstanbul: Payel Yayınevi, 1997.

4. Hafta

8.Heraklitos,"Logos" ve Antik Dünya. "Efesli Heraklitos", John Burnet, Çev. Metin Bal, Doğu Batı Düşünce Dergisi, Sayı 40: Antik Dünya Bilgeliği, Şubat-Mart-Nisan 2007, Doğu Batı Yayınları, Ankara, ss. 61-90.  (Heraklitos'un bütün fragmanlarını kapsamaktadır)

5. ve 6. Hafta

9.Platon'un diyaloglarında "varlık" görüşü: Parmenides, Timaeus, Sofist.

Copleston, Frederick ( 1998) Felsefe Tarihi, Cilt I, Yunan ve Roman Felsefesi , Bölüm 1 b, Platon. Çev. Aziz Yardımlı, İdea Yayınevi. ss. 22-83.

Platon'un "Eidos" Kavramı

9.1. "Aydınlıktan Kim Korkar?, Platon'un Mağara Alegorisi Üzerine Bir Deneme", Metin Bal.

“Eudamonia” kavramı

9. ve 10. Haftalar

Aristoteles'in "dünamis"/"energeia", "entelekheia", "hüle", "genesis"/"phthora", "aphthartos", "ousia", "phainomenon", "techne" ve "neden" (aitia) kavramları.

13. Hafta

"Aristoteles'in Ousia'sı ve Substans Kavramı", Ioanna Kuçuradi. Bu metin için bkz. Özne, 11-12. Kitap, Güz 2009-Bahar 2010, Adana: Ayyıldız Yayınları. ss. 26-30.

"Aristoteles'te Düşünme-Varlık İlişkisi ve Nesnellik", Betül Çotuksöken, ss. 43-46.

"Aristoteles'te Phantasia Üzerine", Esra Çağrı, ss. 69-73.

Aristoteles, Metafizik "VII. Kitap".

Nikomakhos'a Ethik: I. ve VI. Bölümler.

14. Hafta

Platon’un “idea” kuramına eleştiri

Ek ders

Ödev soruları:

Cevaplar yazılı olarak oluşturularak 18 Aralık 2012 tarihinde dersin sorumlu öğretim üyesine sunulacaktır.

1. Platon'da hesap ve sayı bilimi aritmetik, matematik, geometri ve astronomi neden temel bilimler olarak kabul edilirler?

2. Platon için "diyalektik" nedir? Platon'a göre diyalektiğin neden önemli olduğunu ve nasıl gerçekleştirildiğini açıklayınız.

3. Platon'da idealar dünyası ile duyulur dünya ilişkisi nasıl kurulur? Platon'un bu ilişkiyi açıklamak üzere geliştirdiği kavramları açıklayınız.

4. Thales'ten Aristoteles'e (Aristoteles dahil) kadar olan felsefe tarihi içinde yer alan açıklamalarda rasyonel düşünce adına oluşturulmuş kavramları ve bunların filozoflara göre evrelerini bir gelişim çerçevesi oluşturacak şekilde anlatınız.

Plotinus'un "varlık" öğretisi: "Roma'da Yeni-Platonculuğun Kurucusu Plotinus ve Öğretisi", Romalılar II, Doğu Batı Düşünce Dergisi

Cicero (2012) De Natura Deorum, Tanrıların Doğası,  çev. Çiğdem Menzilcioğlu, İstanbul: Kabalcı Yay.

Augustinus ve Yaratılış düşüncesi (Tanrı, Yaratım, Zaman, Günah, Kurtuluş)

"Hiçlikten Yaratım", Wolfson, Harry Austryn, “Creation of The World”, Chapter V, “I. Creation Ex Nihilo, I. Historical Background” , ss.  355-359. Wolfson, Harry Austryn (1976) The Philosophy of Kalam, Cambridge: Harward University Press.

Feuerbach, Ludwig (2012) Klasik, İbrani ve Hıristiyan Antikçağ Kaynaklarına Göre Tanrıların Doğuşu, çev. Oğuz Özügül, İstanbul: Say.

“Augustinus’ta Zaman ve Yaratım”, Simo Knuuttila. Çev. Metin Bal, Bibliotech, Felsefe, Sosyal Bilimler Dergisi, 2012, 15 Şubat-15 Nisan, Sayı: 16, Yıl: 5, ss. 67-73.

"Aurelius Augustinus (354-430)" Bu metin için bkz. Metinlerle Ortaçağda Felsefe, derleyenler ve çevirmenler: Betül Çotuksöken & Saffet Babür, 1993, İstanbul: Kabancı Yayınevi. ss. 47-116.

"Sanctus (Saint) Augustinus'un Felsefesi ve Teolojisi", Bertrand Russell. Batı Felsefesi Tarihi, Ortaçağ, Çev. Muammer Sencer, 1994, İstanbul: Say Yayınları. ss. 65-80.

Sartre: "Ortaçağ papazının bilinci yazının ölüsü üzerinde çiçek açmaktadır."

Copleston, Frederick (2011) A History of Philosophy, Vol. 2, Medieval Philosophy, London: Continuum International Publishing Group.

ANA SAYFA

Descartes: "Larvatus Prodeo", Meditastonlar’da Varlık Felsefesi: Ben, Düşünme, Doğal Işık, Töz, Düşünce Kipleri, arketip, Tanrı, Doğuştan İde.

Descartes, "İlk Felsefe Üzerine Meditasyonlar (1641)", ss.79-156. Bkz. Descartes, René (1998) Anlığın Yönetimi İçin Kurallar & İlk Felsefe Üzerine Meditasyonlar, çev. Aziz Yardımlı, İstanbul: İdea Yayınevi.

Pascal ve "Yürek", “Bölüm Bir, Pascal”, ss. 74-94, İçinde: Copleston, Frederick (1996) Felsefe Tarihi Cilt IV, Çağdaş Felsefe, Bölüm c, Leibniz, çev. Aziz Yardımlı, İstanbul: İdea Yayınevi.

Pascal, Blaise (2005) Düşünceler, Çev. İ. Z. Eyuboğlu, İstanbul: Say Yayınları.

Locke'un İnsan Anlığı Üzerine Bir Deneme'sinde "Varlık",  Deneyim, Soyutlama, Doğuştan Ide'nin ("idea Innata") eleştirilmesi, Düşünce, Duyum ve Refleksiyon, Nitelikler ve bir "sayıltı" olarak Töz.

Locke, John (2004) İnsan Anlığı Üzerine Bir Deneme, çev. Vehbi Hacıkadiroğlu, İstanbul: Kabalcı Yayınevi.

"Locke" ss.75-148. Felsefe Tarihi Cilt 5 Çağdaş Felsefe, Bölüm a: Hobbes & Locke, Copleston, Frederick, (1998) çev. Aziz Yardımlı. İstanbul: İdea Yayınevi.

"Locke ve Felsefenin Metafizikten Uzaklaşması" ss. 21-50.  Hanratty, Gerald (2002) Aydınlanma Filozofları, Locke, Hume ve Berkeley, çev. Tuncay İmamoğlu-Celal Büyük, İstanbul: Anka Yayınları.

Spinoza'nın Varlık Anlayışı: Tek Töz, "anlık ve doğa bütünü birliği", Panteizm (tümtanrıcılık), Sonsal Nedenselliğin İptali, Natura naturans (doğalaşan doğa), Natura naturata (doğalaşmış doğa), Deneyim, yaşam ilkesi [institutum], "belirsiz iyilik", saf haz, nesnel öz, öznel öz, ansal körlük, zorunlu, olanaklı, olanaksız, doğanın kökeni, "bütün varlık".

"İnsan Anlığının İyileştirilmesi ve Onu Şeylerin Gerçek Bilgisine En İyi Götüren Yol Üzerine İnceleme (1621-2/1677)" Spinoza, Benedicte, ss. 57-89.  Bu metin için bkz. Descartes Söylem, Spinoza İnceleme, Leibniz Monadoloji, (1998) çev. Aziz Yardımlı, İstanbul: İdea Yayınları.

"3. Benedict Spinoza", Hegel. ss. 151-165, Georg Wilhelm Friedrich Hegel, Lectures On the History of Philosophy, Vol.III, Medieval and Modern Philosophy, tr. by R.F.Brown and J.M. Stewart, University of California Press, Oxford, 1990.

Spinoza, Felsefe Tarihi, Cilt IV Çağdaş Felsefe Bölüm b, Frederick Copleston (1996), çev. Aziz Yardımlı, İstanbul: İdea Yayınevi.

Deleuze Gilles (1988) Spinoza: Pratik Felsefe, Çev. Metin Bal (Spinoza: Practical Philosophy, Gilles Deleuze, translation and preface by Robert Hurley, City Lights Books, San Francisco, 1988. Bu çeviriyi okumak için lütfen tıklayınız.)

Berkeley'in varlık anlayışı: İnsan Bilgisinin İlkeleri Üzerine Bir Deneme, Hylas ve Philonous Arasında Üç Diyalog.

"İdealizm ve Skeptisizm: Berkeley", Hegel, Felsefe Tarihi III. Cilt. Çev. Metin Bal & Onur Kuzgun, Bibliotech, Felsefe, Sosyal Bilimler Dergisi, Konu: Müzik, Sayı: 14 Yıl: 7, Mayıs/Haziran  2011, Ankara. ss. 73-75.

Hegel: Mantık Bilimi: "Bilim Ne ile Başlamalıdır?"  

ANA SAYFA

Nietzsche'nin "varlık" anlayışı: Güç İstenci.

Copleston, Frederick (1998) Felsefe Tarihi, Cilt VII, Çağdaş Felsefe. Fichte'den Nietzsche'ye Bölüm 2, Nihilizm ve Materyalizm, Schopenhauer, Kierkegaard, Feuerbach, Marx, Nietzsche. çev. Deniz Canefe, İstanbul: İdea Yayınevi.

Lenin, V.I. (1993) Materyalizm ve Ampiryokritisizm, Gerici Bir Felsefe Üzerine Eleştirel Notlar, Ankara: Sol Yayınları.

"Metafiziğe Giriş", Henri Bergson, çev. Ahmet Aydoğan, Bu metin için bkz. Henri Bergson, Gabriel Marcel, René Guénon, Metafizik Nedir, Derleme kitap, 2001, İstanbul: Birey Yayınları. ss. 23-47.

"Ontolojik Muamma", Gabriel Marcel, çev. Ahmet Aydoğan, Bu metin için bkz. Henri Bergson, Gabriel Marcel, René Guénon, Metafizik Nedir, Derleme kitap, 2001, İstanbul: Birey Yayınları. ss.51-90.

"Doğu Metafiziği", René Guénon, çev. Mustafa Tahralı, Bu metin için bkz. Henri Bergson, Gabriel Marcel, René Guénon, Metafizik Nedir, Derleme kitap, 2001, İstanbul: Birey Yayınları. ss. 95-119.

Martin Heidegger'in varlık anlayışı ve geleneksel varlık felsefesini eleştirisi: Varlık ve Zaman "I'nci Bölüm", Nedir Bu Felsefe?, Nietzsche’nin Tanrı Öldü Sözü ve Dünya Resimleri Çağı, Heidegger, Martin. Çev. Levent Özşar. Bursa: Asa Ktb.“Metafiziğin onto-teo-lojik inşası”, Heidegger, Martin. Bkz. Heidegger ve Teoloji, derleyen: Ahmet Demirhan. İnsan Yayınları.

Sartre, Jean-Paul (2009) Varlık ve Hiçlik, Fenomenolojik Ontoloji Denemesi, çev. Turhan Ilgaz ve Gaye Çankaya Eksen, İstanbul: İthaki Yayınları.

Aiskhylos: Zincire Vurulmuş Prometheus, çev. Azra Erhat, S. Eyuboğlu, T.İş Bank.Kültür Yay. İstanbul, 2000. (ya da Aiskhülos, Zincire Vurulmuş Prometheus, çev. Furkan Akderin, İstanbul: Mitos Boyut Yayınları, 2009.

Homeros: İlyada ve Odysseia; Kaos ve Kozmoz, Orexis ve Harmonia, Philosophos ve Sophos.

Leibniz'in Monadoloji'nde "varlık"

DERSIN VERILMESINDE YARARLANILACAK EK KAYNAKLAR

ANA SAYFA

Aristoteles,(1998) Nikomakhos’a Etik, çev. Saffet Babür, Ankara: Ayraç Yayınevi, Klasik Metinler.

Aristotle (2002) Metaphysics, İng. çev. Joe Sachs, Santa Fe: Green Lion Press.

Aristotle (2004) Metaphysics, tr. with an intr. By Hugh Lawson-Tancred, London: Penguin Books.

Aristoteles, (2005), Poietika (Şiir Sanatı Üzerine), Çev: Nazile Kalaycı, Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.

Özne, 11-12. Kitap, Dosya konusu: Aristoteles, Güz 2009-Bahar 2010, Adana: Ayyıldız Yayınları.

Kranz, Walter (1984) Antik Felsefe. çev. Suad Y. Baydur, İstanbu: Sosyal Yayınları.

İçindekiler:
Kısım I
I. Homeros Filozof Olarak, II. Dünyanın Doğuşu ve Biçimi Üzerine Eski Öğretiler
III. Eski Özlü Sözler Ahlakı, IV. Milet'li Filozoflar (Thales, Anaximandros, Anaximenes, Tanınmayan Bir Eski İyonyalının Kosmologiasından) V. Pythagoras ve Eski Pythagorasçılar
VI. Ksenophanes, VII. Herakleitos, VIII. Parmenides ve Öğrencileri, IX. Empedokles
X. Sonraki Pythagorasçılar
Kısım II
XI. Anaksagoras, XII. İyonya Felsefesini Yenileyenler, XIII. Atomistler,
XIV. Bilimsel İyonya Hekimliği, XV. Sofistlik,
XVI. Trajedi Yol Gösterici ve Felsefenin Ardılı Olarak
Ek: Sokrates'ten Önceki Felsefenin Geçe-gelişi

Hesiod (1991) The Works and Days, Theogony, The Shield of Herakles, tr. by Richmond Lattimore, The University of Michigan Press.

Laertios, Diogenes (2010) Ünlü Filozofların Yaşamları ve Öğretileri, Çev. Candan Şentuna, İstanbul: YKY.

Heidegger, Martin (1958) The Question of Being, translated and with an introduction by William Kluback and, Jean T.Wilde, NCUP, Inc

Heidegger, Martin (1997) Plato’s Sophist, tr.by.Richard Rojcewicz and André Schuwer, Bloomington and Indianapplis: Indiana University Press.

Platon (1991) Sofist, çev. Ömer Naci Soykan, İstanbul: Ara Yayıncılık.

Platon, Mektuplar (2010) çev. Furkan Akderin, İstanbul: Say Yayınları.

Aristoteles, Metafizik, "I'nci Kitap", çev. Ahmet Arslan.

Aristoteles,(1998) Nikomakhos’a Etik, çev. Saffet Babür, Ankara: Ayraç Yayınevi, Klasik Metinler.

Çakmak, Cengiz (editör) (2008) Teoman Duralı'ya Armağan, Festschrift in Honor of Teoman Duralı, İstanbul: Dergah Yayınları.

Heidegger,Martin (1968) What is Called Thinking?  with an int. by J. Glenn Gray, New York: Harper & Row, Publishers 

Heidegger, Martin (1996) Wegmarken, Gesamtausgabe, I.Abteilung: Veröffentlichte Schriften 1910-1976, Band 9, Frankfurt Am Main: Vittorio Klostermann

Heidegger, Martin (1953) Sein und Zeit, Tübingen: Max Nieyemer Verlag.  

Heidegger, Martin (1983)  Band 40. Einführung in die Metaphysik,Gesamtausgabe, II.Abteilung:Vorlesungen 1923-1944, Frankfurt am Main: Vittorio Klostermann GmbH

Prof. Dr.  Çüçen, A. Kadir & Zafer,  Melek Zeynep & Esenyel, Adnan (Derleme) (2009) Varlık Felsefesi,  Bursa: Ezgi Kitabevi.

Durant, Will (2009) Felsefenin Öyküsü, çev. Ender Gürol, İstanbul: İz Yayıncılık.

Bronowski, J. & Mazlish, B. (2012) Leonardo'dan Hegel'e Batı Düşünce Tarihi, çev. Elvan Özkavruk Adanır, İstanbul: Say.

SINAVLAR

yer: , saat:

ana sayfa